حساس کارآمدی شخص و خود بسندگی
خودکارآمدی یا خودبسندگی، به عنوان مولفه ای مهم بر رفتار های مقابله ای نحوه کنار آمدن و وابستگی به مواد تأثیر‌گذار می‌باشد. بندورا، توانایی فرد در حل مسئله، انجام کار، یا عملکرد موفق داشتن را خودکارآمدی شخصی یا خودبسندگی نامید.
کارآمدی مستلزم توانایی عمومی فرد برای برخورد با محیط و نیازمند بسیج مهارت های شناختی و رفتاری برای مهار کردن موقعیت های تهدید کننده است. قضاوت افراد در مورد توانایی شان در فائق آمدن بر محیط، در گرو تلقی آنها از کارآمدی شخصی خودشان است. این قضاوت برکلیه ی جنبه‌های عملکرد آنها اثر می گذارد. کسانی که فاقد کارآمدی شخصی باشند، آمادگی آن را دارند که از چالش‌ها پرهیز کنند و هنگام مواجه شدن با موانع، به سرعت تسلیم شوند. به عبارت دیگر، خودبسندگی یعنی اینکه معتقد باشیم می توانیم با وضعیت های متفاوت کنار بیاییم و به عبارت دیگر، یعنی قضاوت هر شخص در مورد توانایی انجام امور الگوی رفتاری خاصی را در بر می‌گیرد.
از منظر طراحان دیدگاه مدل بوم شناسی اجتماعی، پارامتری چون تنیدگی مخصوصاً تنیدگی مدرسه نقش مهمی در گرایش مصرف مواد در نوجوانان دارد. این نوجوانان، برای فرار از تنیدگی، به سوی همسالان خود رفته و تشویق به مصرف مواد می شوند. بر اساس این نظریه، خودکارآمدی یا خود اثربخشی تحصیلی ضعیف، مهمترین علت فشار روانی نوجوانان در مدرسه است. بنابراین، مدل بوم شناسی اجتماعی مدعی است که اگر نوجوان در مورد مهارت های تحصیلی خود دچار تردید شود و تصویر منفی و یا ادراک منفی از مدرسه و یا توانایی‌های تحصیلی داشته باشند، بیشتر به همسالان منحرف و مصرف کننده مواد روی می‌آورند. در حقیقت، انتظارات و باورهای شخص از توانایی‌ها و صلاحیت‌های خود در رابطه با مسائل زندگی می‌تواند بسیاری از رفتارهای وی را تحت تاثیر قرار دهد. کسانی که میزان خودکارآمدی یا خودبسندگی در آنها بالا باشد، انتظار موفقیت بالا دارند و معمولاً نیز موفق می شوند و این امر موجب افزایش عزت نفس آنها می‌شود.
اما در بعضی افراد، میزان خودکارآمدی یا خودبسندگی پایین است و شخص خود را ناتوان و ناموفق ارزیابی می‌کند که خود این مسئله موجب کاهش عزت نفس و زمینه‌ساز شکست آنها می‌باشد. رابینسون معتقد است که افراد وابسته به مواد با خودبسندگی پایین، نقش بیمار را پذیرفته‌اند. او معتقد است پذیرش نقش بیمار در این افراد، حاصل قضاوت آنان درباره ی خود و توانایی‌هایشان می باشد. در حقیقت، افراد وابسته به مواد پیش از شروع چنین رفتاری دارای خودبسندگی و خودکارآمدی پایین نسبت به خود و توانایی هایشان بوده اند.
خودبسندگی با آغاز مصرف مواد
خودبسندگی با آغاز مصرف مواد ارتباط تنگاتنگی دارد و به عنوان یک مولفه، تعیین کننده ی نتیجه ی درمان می باشد. همچنین، بدیهی است که اشتیاق و خودکارآمدی ارتباط دو طرفه داشته باشند و سطوح بالای اشتیاق، بیشترین اختلال را در مهارتهای مقابله شخص وابسته به مواد به وجود آورد و حقیقتاً مشخص شده است که خودکارآمدی با تمایل به سیگار کشیدن نسبت معکوس دارد. در واقع، تنها اعمال اراده و داشتن انگیزه نمی تواند موجب ترک موفقیت آمیز شود، بلکه خودباوری می تواند به عنوان یکی از موارد مربوط به آمادگی برای ترک باشد. افرادی که خود را باور ندارند و به توانایی‌های خود به دیده ی تردید و منفی می نگرند، در شرایط وسوسه آمیز زودتر تسلیم می شوند. هر چند، تنها فراخواندن نیروی اراده برای مقاومت در برابر وسوسه ی مصرف مواد کافی نیست، بلکه باید بر این باور باشند که می توانند کاری انجام دهند و مقاومت کنند.
نیاز به مشاوره حضوری دارید ؟!
اگر نیاز به مشاوره حضوری دارید می توانید با شماره ۰۹۰۱۶۵۳۲۸۲۸ با پزشک و روانشناس متخصص ٬ دکتر حسین موسی زاده مستقیما تماس حاصل فرمایید و با نحوه مشاوره ایشان آشنا شوید ٬ در صورت تمایل به رزرو وقت ملاقات با منشی دفتر مورد نظر واقع در تهران و یا کرج با شماره ۰۹۰۱۶۵۳۲۸۲۸ تماس حاصل فرمایید
نیاز به مشاوره در منزل دارید ؟!
اگر ترجیح می دهید که مشاوره در منزل شما صورت گیرد ٬ برای تعیین نوبت و هماهنگی می توانید با شماره ۰۹۰۱۶۵۳۲۸۲۸ تماس حاصل فرمایید
نیاز به مشاوره تلفنی یا مشاوره تصویری دارید ؟!
اگر ترجیح می دهید مشاوره بصورت آنلاین و تلفنی یا تصویری از طریق برنامه هایی نظیر Whatsapp , IMO , Skype و .. صورت گیرد ٬ برای تعیین نوبت و هماهنگی می توانید با شماره ۰۹۰۱۶۵۳۲۸۲۸ تماس حاصل فرمایید.
