مُتعِه یا نکاح مُنقَطِع یا ازدواج موقت که به صیغه نیز معروف است، نوعی از ازدواج در مذهب شیعه است که در آن عقد ازدواج برای مدت معین و محدودی با مهریه ای معلوم، بین زن و مرد بسته میشود و با پایان آن رابطهٔ زوجیت خودبهخود منقضی میشود. در ادامه مطلب بخوانید.
در میان مسلمانان در مورد جواز این ازدواج اختلاف نظر است. اهل سنت، اباضیه و زیدیان آن را حرام و شیعیان امامی آن را مشروع و صحیح میدانند. برخی در تعریف متعه را ازدواج نمیدانند و معتقدند در شریعت اسلام ازدواج دو نوع تعریف نشدهاست. متعه یعنی تمتع، درحالیکه هدف از ازدواج، تشکیل خانواده است.
همچنین ادعا شده در برخی احکام و روایات شیعه این امر دارای اجر و ثواب میباشد.
متعه در قوانین ایران به پیروی از فقه امامیه به رسمیت شناخته شدهاست، اما در کشورهای اسلامیِ دیگر و کشورهای غربی چنین نهادی وجود ندارد.
دلایل مخالفان و موافقان ازدواج موقت
مخالفان
انتقادات بر صیغه بر پایه مواردی چون ایجاد تبعیضهای اجتماعی و حقوقی علیه زنان، مغایرت با اسلام، «کلاه شرعی» بودن برای روسپیگری، رواج بیماریهای آمیزشی مانند ایدز، نقض حقوق کودک حاصل از صیغه، ازهمپاشیدن خانواده ها است.
از نظر فرهنگی، در جامعه ایران بسیاری «صیغه» را نوعی کلاه شرعی برای روسپیگری میدانند .روسپیگری در ایران جُرم بوده و مجازات شلاق دارد اما خواندن یک متن صیغه از جانب عاقد، آن را شرعی میکند. منتقدان معتقدند که صیغه موجب ایجاد تبعیضهای اجتماعی و حقوقی علیه زنان میشود. زیرا در قوانین «صیغه» منافع مرد بر منافع زن برتری دارد و میافزاید: «در اینجا فقط لذت جنسی مرد در نظر گرفته شدهاست نه زن. همچنین ازدواج موقت موجب نقض حقوق زنان میشود زیرا در ازدواج موقت، زنان از مردان ارث نمیبرند و مرد ملزم به پرداخت نفقه نیست.فاطمه صادقی معتقد است صیغه میتواند موجب انقیاد برخی زنان شود زیرا تعدد زوجات به دنبال خواهد داشت اما در عین حال ممکن است مشکلات دستهای دیگر از زنان را حل کند. نکته مورد تأکید باید این باشد که ازدواج موقت چه نفعی برای زنان دارد و شان اجتماعی زنان در این پدیده چقدر مورد توجه جامعه قرار میگیرد. او همچنین درمورد تفاوت فلسفه رایج دربارهٔ صیغه در گذشته و موافقان فعلی ترویج آن هشدار میدهد و بررسی کارشناسی را ضروری میداند. مخالفان معتقدند اغلب مردان متأهل برای صیغه اقدام میکنند که این امر موجب فروپاشی خانوادهها میشود. یکی دیگر از مشکلات مربوط به کودک این است که از آنجا که ثبت صیغه الزامی نیست، زنانی که باردار میشوند، نمیتوانند ثابت کنند بچه از شوهر موقت است. چنانکه طبق اعلام نماینده قوه قضائیه، تعداد زیادی پرونده در دادگاهها وجود دارد که بعد از بارداری زن، مرد خود را پنهان کردهاست یا بچه را انکار میکند. مینو محرز، پزشک متخصص بیماریهای عفونی و ایدز معتقد است «از آنجایی که در ازدواج موقت، فرد محدود به یک شریک جنسی نشده و میتواند از این طریق، چند شریک جنسی داشته باشد، احتمال شیوع بیماریهای مقاربتی افزایش مییابد. در شرایط فعلی و با دانش ناکافی مردم جامعه در خصوص بیماریهای مقاربتی، ترویج ازدواج موقت کار غلطی به نظر میرسد.» برخی مخالفان معتقدند «فرهنگ جامعه ما فرهنگ ازدواج دایم است». به جای ترویج ازدواج موقت برای جوانان باید مشکلات ازدواج دایم آنان را حل کرد. رواج صیغه موجب خلل وارد شدن به ازدواج دائم و شرعی کردن مشکل «روابط دختر و پسر در جامعه اسلامی» میشود.
موافقان
موافقان ازدواج موقت نیز استدلالهایی را در دفاع از آن مطرح کردهاند:
متعه از گسترش روابط آزاد جلوگیری میکند. روابط آزاد مغایر برخی مذاهب است و تعهدات قانونی برای طرفین ایجاد نمیکند. این مزیت به ویژه در مورد فرزندان حاصل از ازدواج موقت مطرح است که تمام حقوق فرزندان ازدواج عادی را دارند در حالیکه فرزندان روابط آزاد حرامزاده محسوب شده و از حمایتهای قانونی و اجتماعی بیبهرهاند.از ازدواج موقت میتوان به عنوان یک دورهٔ آزمایشی برای تصمیمگیری در مورد امکان زندگی مشترک استفاده کرد.ازدواج موقت برای کسانی که امکان تشکیل خانواده، به هرد دلیل به ویژه دلایل مالی، ندارند راهی برای ارضای نیازهای جنسی و عاطفی فراهم میکند. در این زمینه مدافعان به پیشنهادها برتراند راسل فیلسوف انگلیسی و قاضی آمریکایی دادگاه نوجوانان قاضی لیندسی یاد میکنند که پیشنهاد تعریف انواع مشابهی از ازدواج به نام ازدواج موقتی یا زناشویی رفاقتی را برای جوانان و دانشجویان کرده بودند.زنانی کهن شوهران خود را از دست دادهاند و به علت شرم و حیا از خانواده همسر خود یا داشتن فرزندان بزرگ نمیتوانند ازدواج دائم داشته باشند پس از گذراندن عده میتوانند با ازدواج موقت نیازهای جنسی خود را رفع کنند.ازدواج موقت در دورهٔ نامزدی برای افراد و خانوادهایی که به مسائل شرعی پایبندند راه حلیست که امکان معاشرت و مراودات میان دو طرف را برقرار میکند.
نیاز به مشاوره حضوری دارید ؟!
اگر نیاز به مشاوره حضوری دارید می توانید با شماره ۰۹۱۲۰۳۴۶۰۱۱ با پزشک و روانشناس متخصص ٬ دکتر حسین موسی زاده مستقیما تماس حاصل فرمایید و با نحوه مشاوره ایشان آشنا شوید ٬ در صورت تمایل به رزرو وقت ملاقات با منشی دفتر مورد نظر واقع در تهران و یا کرج با شماره ۰۹۰۱۶۵۳۲۸۲۸ تماس حاصل فرمایید .
نیاز به مشاوره در منزل دارید ؟!
اگر ترجیح می دهید که مشاوره در منزل شما صورت گیرد ٬ برای تعیین نوبت و هماهنگی می توانید با شماره ۰۹۱۲۰۳۴۶۰۱۱ تماس حاصل فرمایید .
نیاز به مشاوره تلفنی یا مشاوره تصویری دارید ؟!
اگر ترجیح می دهید مشاوره بصورت آنلاین و تلفنی یا تصویری از طریق برنامه هایی نظیر Whatsapp , IMO , Skype و .. صورت گیرد ٬ برای تعیین نوبت و هماهنگی می توانید با شماره ۰۹۳۵۸۹۰۸۸۱۹ تماس حاصل فرمایید