تعریف تقویت و تقویت کننده
تقویت : فرایندی است که بعد از رفتار، رویدادی ارائه می شود که نتیجه آن افزایش احتمال رفتار مورد نظر است به ایـن فرایند تقویت می نامند.
تقویت کننده : محرکی که بعد از رفتار می آید و سبب افزایش احتمال رفتار می شود محرك تقویـت کننـده یـا تقویـت کننده گفته می شود.
در شرطی سازی کنشگر دریافت تقویت کننده به انجام از سوي آزمونی وابسته است. و رفتاري که نیرومنـد مـی شـود از لحاظ فراوانی (تعداد دفعات وقوع) مقدار و احتمال وقوع افزایش می یابد. بنابراین شرطی شدن کنشگر به معنی نیرومند شدن آن رفتار دراثر پیامدهایی است که بعـد از آن مـی آینـد و ایـن امـر معرف یادگیری رفتار کنشگر است. زیرا نیرومند شدن رفتار نوعی ایجاد تغییر در رفتار بالقوه است که بر اثر تجربه حاصـل می شود.
انواع تقویت
تقویت مثبت : اگر پس از انجام رفتار به رفتار کننده محرکی ارائه شود که منجر به افزایش احتمال رفتار او گردد به ایـن
فرایند تقویت مثبت و به محرکی که ارائه آن بعد از رفتار سبب بالا رفتن احتمال رفتار می شود تقویت کننده مثبت مـی گویند.
تقویت منفی : تقویت منفی فرآیندی است که در آن انجام رفتار از سوی فرد منجر به حذف تقویت کننده منفی یا احتراز فرد از آن می شود. و در نتیجه احتمال رفتاری که به این کار انجامیده است افزایش می یابد. همچنین می توان گفت که تقویت کننـده منفی محرکی است که حذف آن را موقعیت منجربه افزایش رفتاری می شود که باعث از میان رفتن آن شـده اسـت.
بـه محرك تقویت کننده منفی محرك آزارنده نیز می گویند. زیرا این نوع محرك براي فرد آزار دهنده است. تقویت مثبت و تقویت منفی هردو موجب افزایش رفتار می شوند. تفاوت این دو فرایند در آن است که در تقویـت مثبـت ارائه تقویت کننده مثبت سبب تقویت رفتار می شود. اما در تقویت منفـی حـذف تقویـت کننـده منفـی آزارنـده موجـب تقویت رفتار می شود.
تنبیه : تنبیه عبارت است از ارائه یک محرك آزارنده یا تنبیه کننده (تقویت کننده منفی) به دنبال یک رفتـار (نـامطلوب) بـرای کاهش دادن احتمال آن رفتار. تنبیه عبارت از فرایندی است که در آن رفتار کنشگر فرد (رفتار نامطلوب) با تقویت کننده منفی دنبال می شود و هـدف آن کاهش احتمال آن رفتار فرداست هم در تنبیه و هم در تقویت منفی از تقویت کننده منفی (محرك آزارنده) اسـتفاده می شود. اما در تنبیه هدف کاهش احتمال رفتار است. در حالی که در تقویت منفی هدف افزایش احتمال رفتار است.
انواع تقویت کننده ها
1- تقویت کننده نخستین :
تقویت کننده هایی که ذاتاً خاصیت تقویت کنندگی دارنـد تقویـت کننـده هـای نخسـتین یـا غیـرشرطی می نامند. تقویت کننده های مثبت نخستین نیازهای فیزیولوژیکی جانداران را برآورده می سازد مانند آب، هوا، غذا. تقویت کننده های منفی نخستین ذاتاً خاصیت آزاردهی دارند. مانند ضربه های شدید بـدنی حـرارت زیـاد ایـن دو دسـته تقویت کننده ها تاثیر ذاتی دارند خاصیت آنها ناشی از تجربه و یادگیری نیست.
2- تقویت کننده های شرطی :
محرکهایی که با محرکهای تقویت کننده نخستین همراه می شوند و خاصیت تقویت کنندگی آنهـا را کسـب مـی کننـد.
مانند پول – جایزه – مقام – نمره – مدرك تحصیلی و… تقویت کننده های شرطی مثبت و تهدیـد، سـرزنش، مـردودی در امتحان تقویت کننده های شرطی منفی هستند.
خاموشی رفتار کنشگر :
اگر رفتاری را که با تقویت افزایش یافته است براي مـدتی تقویـت نکنـیم بتـدریج از نیرومنـدی آن کاسـته مـی شـود و سرانجام بکلی متوقف می گردد. به این فرایند خاموشی رفتار کنشگر گویند. یـا خاموشـی عبارتسـت از زوال رفتـار قـبلاً تقویت شده، در نتیجه تکرار آن رفتار بدون دریافت تقویت.
خاموشی و فراموشی :
خاموشی یعنی زوال رفتار در نتیجه قطع تقویت می باشد. فراموشی عبارت اسـت از زوال رفتـار دراثـر عـدم اسـتفاده آن رفتار برای مدتی نسبتاً طولانی.
فرستر و پروت :
معتقدند که فرایندهای دیگری چون خاموشی و تقویت رفتارهای مغایر بـا رفتـار فرامـوش شـده عوامـل اصلی فراموشی هستند نه گذشت زمان.
نیاز به مشاوره حضوری دارید ؟!
اگر نیاز به مشاوره حضوری دارید می توانید با شماره ۰۹۱۲۰۳۴۶۰۱۱ با پزشک و روانشناس متخصص ٬ دکتر حسین موسی زاده مستقیما تماس حاصل فرمایید و با نحوه مشاوره ایشان آشنا شوید ٬ در صورت تمایل به رزرو وقت ملاقات با منشی دفتر مورد نظر واقع در تهران و یا کرج با شماره ۰۹۰۱۶۵۳۲۸۲۸ تماس حاصل فرمایید
نیاز به مشاوره در منزل دارید ؟!
اگر ترجیح می دهید که مشاوره در منزل شما صورت گیرد ٬ برای تعیین نوبت و هماهنگی می توانید با شماره ۰۹۱۲۰۳۴۶۰۱۱ تماس حاصل فرمایید
نیاز به مشاوره تلفنی یا مشاوره تصویری دارید ؟!
اگر ترجیح می دهید مشاوره بصورت آنلاین و تلفنی یا تصویری از طریق برنامه هایی نظیر Whatsapp , IMO , Skype و .. صورت گیرد ٬ برای تعیین نوبت و هماهنگی می توانید با شماره ۰۹۳۵۸۹۰۸۸۱۹ تماس حاصل فرمایید.
