تعریف خطاهای شناختی

خطاهای شناختی

انتزاع انتخابی

تعریف: با در نظر گرفتن فقط یک قسمت کوچک از اطلاعات، نتیجه گرفته می شود. داده های برجسته و مهمی نادیده گرفته می‌شوند یا کنار گذاشته می‌شوند تا بدین ترتیب، نگرش سوی مندانه فرد نسبت به موقعیت، تایید شود.
نمونه: افسرده ای با احساس ارزشمندی پایین، کارت تبریکی از دوست قدیمی خود، دریافت نمی‌کند. او فکر می‌کند؛ همه دوستانم را از دست می‌دهم. دیگر هیچ کس به فکر من نیست. او این واقعیت را که بسیاری از دوستان کارت دریافت کرده است، و اینکه همان دوست قدیمی در طی ۱۵ سال گذشته مرتب به او کارت می فرستاده است و سال گذشته نقل مکان کرده و کارش را تغییر داده است، و اینکه هنوز هم ارتباط خوبی با سایر دوستان خود دارد، نادیده می‌گیرد.

استنباط اختیاری

تعریف: نتیجه‌ای که در صورت روبرو شدن با شواهد متضاد یا در موقعیت بدون شواهد، گرفته می‌شود.
نمونه: از زنی که دچار ترس از سوار شدن به آسانسور است، خواسته می‌شود که احتمال سقوط آسانسور را موقعی که او سوار آن شده است، پیش‌بینی کند. او پاسخ می‌دهد که این احتمال که آسانسور سقوط کند و آسیب ببیند، ۱۰ درصد یا بیشتر است. در حالی که، بسیاری سعی کرده اند او را متقاعد سازند که احتمال وقوع حادثه فاجعه بار در آسانسور بسیار پایین است.

تعمیم بیش از حد

تعریف: نتیجه ای درباره یک یا چند پیش آمده جدا از هم گرفته می‌شود و بعد به طور غیر منطقی، به طیف وسیعی از زمینه های کارکردی تعمیم داده می‌شود.
نمونه: یک دانشجوی افسرده در آزمون نمره ب می‌گیرد. او از این نمره راضی نیست به دنبال آن ممکن است افکار خودآیندی داشته باشد، از قبیل: در این کلاس دچار مشکل شده ام؛ در همه جنبه‌های زندگی کم می آورم؛ نمی‌توانم کاری را درست انجام دهم. در این صورت می‌گوییم که به تعمیم بیش از حد پرداخت است.

بزرگنمایی و کوچک نمایی

تعریف: اهمیت یک خصوصیت، یک رویداد یا احساس، مورد اغراق یا کوچک شماری قرار می‌گیرد.
نمونه: زنی که دچار اختلال آسیمگی است، در آغاز یک حمله آسیمگی، احساس منگی و سرگیجه پیدا می کند. این فکر به می‌رسد: دارم ضعف می‌کنم. ممکن است دچار حمله قلبی یا سکته بشوم.

شخصی سازی

تعریف: فرد رویدادهای خارجی را به خودش ارتباط می‌دهد، در حالی که، هیچ اساسی برای این کار وجود ندارد، مسئولیت پذیری زیاده از حد و یا شماتت کردن خویشتن به خاطر رویدادهای منفی.
نمونه: رکود اقتصادی پیش آمده است و یک تشکیلات تجاری که قبلا موفق بوده است، با کمبود بودجه سالانه روبرو شده است. قرار است عده ای از کار اخراج شوند. عوامل زیادی در این بحران مالی، نقش داشته اند. اما یکی از مدیران فکر می‌کند، همه اش تقصیر من بود. باید زودتر متوجه این بحران می شدم و کاری انجام می دادم؛ همه را در این شرکت، به نابودی کشاندم.

تفکر مطلق گرایانه (دو قطبی یا همه یا هیچ)

تعریف: قضاوت درباره خویشتن، تجارت شخصی یا دیگران، در دو مقوله قرار می گیرد (همه چیز یا خوب اند یا بد؛ یا شکست کامل وجود دارد یا موفقیت کامل؛ یا کاری پر از عیب و اشکال است یا کاملاً درست.

نمونه: امیر که دچار افسردگی است، خود را با پیمان که به نظر می‌رسد ازدواج خوبی کرده است و بچه هایش در مدرسه پیش رفت خوبی دارند، مقایسه می‌کند. این دوست، اگر چه از لحاظ زندگی خصوصی، خوشحال است، اما زندگی او در حد کمال مطلوب نیست. به عنوان مثال، پیمان در کار مشکلاتی دارد؛ درگیر فشارهای مالی است و از بیماری‌های جسمی رنج می‌برد. وقتی امیر این طور فکر می‌کند که: پیمان در همه چیز موفق است من نیستم، دچار تفکر مطلق گرایانه می‌شود.

 

نیاز به مشاوره حضوری دارید ؟!

اگر نیاز به مشاوره حضوری دارید می توانید با شماره ۰۹۰۱۶۵۳۲۸۲۸ با پزشک و روانشناس متخصص ٬ دکتر حسین موسی زاده  مستقیما تماس حاصل فرمایید و با نحوه مشاوره ایشان آشنا شوید ٬ در صورت تمایل به رزرو وقت ملاقات با منشی دفتر مورد نظر واقع در تهران و یا کرج با شماره ۰۹۰۱۶۵۳۲۸۲۸ تماس حاصل فرمایید 

نیاز به مشاوره در منزل دارید ؟!

اگر ترجیح می دهید که  مشاوره در منزل شما صورت گیرد ٬ برای تعیین نوبت و هماهنگی می توانید با شماره ۰۹۰۱۶۵۳۲۸۲۸ تماس حاصل فرمایید

نیاز به مشاوره تلفنی یا مشاوره تصویری دارید ؟! 

 اگر ترجیح می دهید مشاوره بصورت آنلاین و تلفنی یا تصویری از طریق برنامه هایی نظیر Whatsapp , IMO , Skype و .. صورت گیرد ٬ برای تعیین نوبت و هماهنگی می توانید با شماره ۰۹۰۱۶۵۳۲۸۲۸ تماس حاصل فرمایید.