زوج درمانی جامع

انواع زوج درمانی

انواع زوج درمانی هر کدام اصرار دارند مشکلات زناشویی را در چارچوب نظریه مربوطه تفسیر و حل و فصل نمایند، در حالی که رابطه زناشویی ابعاد وسیعتری دارد و هیچکدام از انواع زوج درمانی جامع تمامی این ابعاد را در مداخلات خود مورد توجه قرار نداده اند.

از آنجایی که زوج درمانی ها خود را در نظریه ای واحد یا التقاطی محدود کرده اند پس از گذشت سالها پیشرفت واضحی در انواع زوج درمانی ایجاد نشده است، ما در کار بالینی با مراجعین متوجه شدیم که در اکثر موارد مشکلات فردی ریشه در مشکلات زناشویی مراجع یا مشکلات زناشویی والدین فرد دارند. بنابراین گریز از زوج درمانی جامع برای روانشناسان بالینی بسیار سخت است و لازم است درمانگران برای کاهش ارجاعات خود با زوج درمانی آشنا باشند.

زوج درمانی با نظریه سیستمیک

ما زوج درمانی را با نظریه سیستمیک در سال 1385 آغاز کردیم ولی از آنجایی که در اکثر مراجعین موثر نبود به تدریج عناصری را از سایر زوج درمانی ها به نظریه سیستمیک اضافه کردیم و در نهایت به زوج درمانی جامع رسیدیم. گاهی متوجه می شدیم که مفاهیم موجود در عرصه زوج درمانی ها جوابگوی نیاز مراجعین و تجارب ما نبودند بنابراین مفاهیم جدیدی ارائه کردیم تا این نواقص را پوشش دهیم.

رابطه زناشویی

به گمان ما رابطه زناشویی بیش از هر بعدی ماهیت رفتاری دارد، بنابراین رویکردهایی که بر هیجان یا افکار تاکید دارند نسبت به رویکردهایی که بر رفتار تاکید دارند در اصلاح رابطه زناشویی نکات ضعفی خواهند داشت، با توجه به تجاربی که به دست آوردیم و نظر به اینکه هر کدام از انواع زوج درمانی در زوجینی که اختلافات وخیمی دارند و یا مقاوم به درمان هستند با نتایج اندکی همراه هستند، بر آن شدیم نوع جدیدی از زوج درمانی با عنوان “زوج درمانی جامع “را ارائه دهیم.

زوج درمانی جامع بر اساس نظریه سه بعدی جرج انگل طراحی شده است که انسان را موجودی جسمی، روانی و اجتماعی می داند مطابق با نظریه انگل زوج درمانی جامع ترکیبی از مداخلات روانشناختی، جسمی و اجتماعی است.

وسیع بودن مداخلات نیز متاثر از نظریه درمان چند وجهی آرنولد لازاروس است لازاروس در توسعه رفتار درمانی معتقد بود که برای موثر بودن درمان و برای کاهش رفتارهای غیرانطباقی و افزایش رفتارهای انطباقی لازم است درمانگر در 7 بعد از زندگی مراجع توجه و مداخله کند.

 ابعاد زوج درمانی عبارتند از:

1.  رفتار
2. عاطفه
3. احساس
4. تصور ذهنی
5. شناخت
6. امورات بین فردی
7. داروها و مسائل جسمانی(230

مداخلات جسمانی، روانی و اجتماعی

زوج درمانی جامع نوعی درمان برای افزایش رضایت از رابطه زناشویی از طریق اصلاح بیش بودها و کمبودهای رفتاری است و برای اصلاح مذکور از مداخلات جسمانی، روانی و اجتماعی استفاده می کند.
این مداخلات عبارتند از :

1. آموزش مهارتهای همسرداری
2. درمان شناختی و طرحواره ای
3. رفتار درمانی
4. مشاوره(پزشکی، شغلی، حقوقی و تحصیلی)
5. تجویز دارو
6. آموزش روانی
7. درمان سیستمیک
8. درمان هیجان محور
9. تکنیکهای پذیرش و تعهد
10. درمان وجودی- فلسفی
11. خدمات مددکاری اجتماعی.

نظریه معیارهای انتخاب

زوج درمانی جامع همچنین متاثر از نظریه معیارهای انتخاب است . نظریه معیارهای انتخاب در سال 2013 توسط دکتر موسی زاده ارائه شده(231). این نظریه مدعی است که انسان برای انتخاب بین گزینه ها از پنج معیار ذهنی که در حکم باورهای بنیادین مثبت هستند استفاده می کند.

این معیارها عبارتند از:

•  اقتصادی بودن
• لذت جویی
• معنویت
• قدرت طلبی
• علم جویی

اقتصادی بودن اشاره به تلاش فردی برای کسب سرمایه های مالی دارد. افراط در این معیار باعث مادی شدن و سرمایه پرستی شده و سایر معیارهای زندگی را تضعیف می کند. تفریط در این معیار ایجاد فقر مالی می کند و می تواند رشد سایر معیارها را مختل سازد. اقتصادی بودن به دو شکل ذخیره پول و املاک ظاهر می گردد. لذت جویی اشاره به گرایش فطری به ایجاد حس خوش آیند و فرار ا ز رنج و زحمت دارد.

افراط در این معیار به اعتیاد جنسی یا سوء مصرف مواد منجر می گردد. تفریط در این معیار نیز باعث رهبانیت شده و رشد سایر معیارها را مختل می کند.

معنویت تلاش فکری و عملی

منظور از معنویت تلاش فکری و عملی برای معنی دادن به زندگی از طریق انسانیت یا مذهبیت است. افراط در این معیار باعث تعصبات مذهبی شده و تفریط در آن بی معنایی زندگی را به همراه دارد. افراط و تفریط در این معیار نیز باعث اختلال در رشد سایر معیارها می شود.

تعداد جسلات زوج درمانی 

زوج درمانی جامع حداقل 6 جلسه و به طور متوسط 24 جلسه 2 ساعته و حداکثر 120 ساعت طول می کشد. زوجین در جلسات فردی و زوجی شرکت می کنند، این زوج درمانی به شکل گروهی نیز قابل اجرا است. درمانگر می تواند یک یا چند نفر باشد.

زوج درمانی خودش را به یک یا چند نظریه محدود نکرده و از همه نظریه های جسمی، روانی و اجتماعی برای افزایش رضایت زناشویی استفاده می کند، این درمان در حالی که چارچوب مشخصی برای اجرا دارد،

قابل انعطاف و قابل ارتقاء بوده و میتوان آن را با توجه به نیاز مراجع طراحی کرد. این درمان تلاش کرده است به تمامی ابعاد رابطه زناشویی توجه کند. زوج درمانی فوق التقاطی است یعنی از همه نظریه های جسمی، روانی و اجتماعی برای افزایش رضایت از رابطه زناشویی استفاده می کند.

اصول زوج درمانی 

زوج درمانی جامع بر اساس اصول زیر بنا نهاده شده است:

1. زوج درمانی یعنی افزایش دادن رضایت زوجین از رابطه زناشویی.
2.  مهمترین علت کاهش یافتن رضایت از رابطه زناشویی کمبودها و بیش بودهای رفتاری است.
3.  هر فردی فقط می تواند خودش را با کمک درمانگر تغییر دهد.
4.  درمان موثر فوق التقاطی است و از همه نظریه ها استفاده می کند.
5.  داشتن انصاف با همسر و صداقت با درمانگر مقدم بر درمان است.
6. برای اصلاح بیش بود ها و کمبودهای رفتاری لازم است در 14 بعد از زندگی زوجین مداخلات لازم انجام گیرد.
7. مداخلات برای رفع موانع اصلاح بیش بودها و کمبودهای رفتاری در ابعاد 14 گانه طراحی می شوند.

 

زوج درمانی هیجان

لازم است زوج درمانگر با زوج درمانی هیجان – محور و مهارت مدیریت هیجان کاملا آشنا باشد. رضایت از همسر نیز بعد هیجانی نیرومندی دارد. گاهی بعد هیجانی به عشق شدیدی تبدیل شده و سایر ابعاد زناشویی را متاثر میکند. بعد هیجانی از این نظر نیز مهم است که عشق ماهیت هیجانی دارد و تبادل علاقه یکی از عناصر اصلی مبادله شونده در رابطه زناشویی است. رضایت از همسر نیز ماهیت هیجانی- شناختی دارد.

بنایراین بعد هیجانی نقش مهمی درا رابطه زناشویی دارد.

 

 

مهمترین عوامل جسمی موثر بر رابطه زناشویی عبارتند از:

• سندرم پیش از قاعدگی
• اختلالات جنسی
• کیفیت خواب
• چک آپ عمومی
• سبد غذایی
• کم خونی
• وضعیت تیروئید
• فعالیت فیزیکی
• سطح هومورنها
•  سطح ویتامینها
• ناتوانی فیزیکی
• داروها

 

 

ارزیابی ها در زوج درمانی

در این درمان بررسی های زیر انجام میگردد:

بررسی های جسمی شامل بررسی عوامل جسمی موثر بر رابطه زناشویی:

• سندرم پیش از قاعدگی
• یائسگی
• اختلالات جنسی
• کیفیت خواب
• چک آپ عمومی
• سبد غذایی
• کم خونی
• وضعیت تیروئید
• فعالیت فیزیکی
• سطح هومورنها
• سطح ویتامینها
• ناتوانی فیزیکی
• داروها

بررسی عوامل اجتماعی موثر بر رابطه زناشویی شامل:

• وضعیت شغلی و تحصیلی
• مشکلات ارتباطی با خانواده پدری و همشیرها
• مشکلات فرهنگی
• مسائل حقوقی

 بررسی روانشناختی شامل:

• تشخیص اختلالات روانی
• تعیین بیش بودها و کمبودهای رفتاری
• تعیین انتظارات از همسر
• تعیین طرحواره های ناسازگار
• بررسی آسیب های ایجاد شده در مراحل رشد
• بررسی سبک های دلبستگی
• تعیین خطاهای شناختی
• تعیین مکانیزم های دفاعی

در زوج درمانی شامل طیف گسترده ای از مداخلات است و بعد از مرحله ارزیابی معلوم میشود که درمانگر از کدامیک از مداخلات زیر استفاده کند و اولویت با کدامیک از مداخلات است. در حالت کلی درمانهای جسمی مقدم بر درمانهای اجتماعی و درمانهای اجتماعی مقدم بر رواندرمانی فردی هستند.

بعد از پایان ارزیابی انتظار می رود درمانگر به سوالات زیر پاسخ دهد:

1.  میزان کلی رضایت از رابطه زناشویی در مرد و زن چقدر است؟
2. آیا رابطه زناشویی فعلا بحرانی است؟ این بحران چه عللی دارد؟
3. زوجین از چه مشکلات جسمی موثر بر رابطه زناشویی رنج می برند؟
4.  علل نارضایتی از همسر کدامند؟
5.  زوجین به کدام اختلال روانی مبتلا هستند؟
6.  زوجین با کدامیک از مهارتهای همسرداری آشنایی ندارند و یا آن را اجرا نمی کنند؟
7. چه عواملی باعث میشود زوجین مهارتهای همسرداری را اجرا نکنند؟
8. زوجین با خانواده ها چه مشکلاتی دارند؟
9.  مشکلات مالی و شغلی و تحصیلی و حقوقی- کیفری زوجین کدامند؟
10.  بهترین مراحل درمان فردی و درمان زوجی برای این زوج کدامند؟

نیاز به مشاوره حضوری دارید ؟! 

اگر نیاز به مشاوره حضوری دارید می توانید با شماره ۰۹۱۲۰۳۴۶۰۱۱ با پزشک و روانشناس متخصص ٬ دکتر حسین موسی زاده  مستقیما تماس حاصل فرمایید و با نحوه مشاوره ایشان آشنا شوید ٬ در صورت تمایل به رزرو وقت ملاقات با منشی دفتر مورد نظر واقع در تهران و یا کرج با شماره ۰۹۰۱۶۵۳۲۸۲۸ تماس حاصل فرمایید .

نیاز به مشاوره در منزل دارید ؟!

اگر ترجیح می دهید که  مشاوره در منزل شما صورت گیرد ٬ برای تعیین نوبت و هماهنگی می توانید با شماره ۰۹۱۲۰۳۴۶۰۱۱ تماس حاصل فرمایید .

نیاز به مشاوره تلفنی یا مشاوره تصویری دارید ؟! 

اگر ترجیح می دهید مشاوره بصورت آنلاین و تلفنی یا تصویری از طریق برنامه هایی نظیر Whatsapp , IMO , Skype و .. صورت گیرد ٬ برای تعیین نوبت و هماهنگی می توانید با شماره ۰۹۳۵۸۹۰۸۸۱۹ تماس حاصل فرمایید