فنون شناختی

فنون شناختی

فن: درجه بندی میزان هیجان و میزان باور به این فکر

ممکن است ما درباره ی یک واقعه و رویداد به خصوص، هیجان ها و باورهای متعددی داشته باشیم. آنچه که واقعاً مهم است درجه و شدت هیجان یا میزان باور به چیزی است. بدیهی است که هیجان ها شدت های مختلفی دارند. من می توانم اندکی غمگین باشم، تا حدودی غمگین باشم، خیلی غمگین باشم و یا بیش از حد غمگین باشم یا غرق در غم شده باشم. با توجه به اینکه بسیاری از آدم هایی که غمگین، مضطرب یا خشمگین هستند غالباً افکار یا هیجان هایشان را به خوبی از هم تفکیک نمی‌کنند، به آنها می آموزیم چگونه درجات مختلف هیجان هایشان را از هم تفکیک کنند. علاوه بر این با توجه به اینکه تغییر در درمان غالباً تدریجی است، مهم است که بیمار بتواند میزان تغییر احساها یا هیجان هایش را اندازه‌گیری کند. مثلا ممکن است بیماری که احساس های او در طی درمان از بی نهایت غمگین به اندکی غمگین تغییر می کند، واقع بینانه به این نتیجه برسد که پیشرفت خوبی در درمان، داشته است.

فن: تغییراتی که در یک باور به خصوص به وجود می آیند

برای اینکه از یک باور فاصله بگیریم، خوب است توجه داشته باشیم که حتی در شرایط کنونی نیز ممکن است میزان قدرت و اعتبار، باورهای ما تغییر کنند. درمانگر شناختی همواره به انعطاف پذیری باورها علاقمند است افراد بسیار افسرده یا مضطرب ممکن است چنین فکر کنند که باورهایشان ثابت و عینی هستند و هرگز تغییر نمی‌کنند. در نتیجه درمانگر تغییرپذیری باورها را مستقیماً ارزیابی می‌کند. این فن ارتباط نزدیکی با فن درجه بندی میزان هیجان و میزان باور به فکر که در بالاشرح داده شده، دارد. اینجا تاکید بر یک باور به خصوص و تغییرپذیری آن در زمان ها و شرایط متفاوت است.

فن: طبقه بندی انواع تحریف در تفکر

تحریف کردن مداوم افکار به شیوه ای خاص، مثلاً نتیجه گیری عجولانه، به خود نسبت دادن حوادث، یا برچسب هایی نظیر شکست خورده به خود زدن، در افراد مضطرب یا افسرده متداول هستند. بر طبق مدل شناختی هیجان های ناخوشایند اغلب با این تحریف‌ها یا سودمندی های تفکر همراه هستند. افکار خودآیند یعنی افکاری که به طور خودکار وارد ذهن می‌شوند با عاطفه منفی یا رفتار ناکارآمد همراه هستند. از نظر فرد این افکار ممکن و متحمل هستند. اینها مثال هایی از افکار خودآیند هستند: من هرگز خوشحال نخواهم بود، من احمقم، هیچ کس مرا دوست ندارد، همش تقصیر من است و به نظر او من کسالت آور هستم. افکار خودایند می توانند درست یا غلط بوده و یا به درجات مختلف معتبر باشند. ممکن است فکر خاصی دارای چندین تحریف باشد، مثلاً در مهمانی او فکر خواهد کرد که من کسالت آور هستم. این فکر هم پیشگویی درباره ی آینده است و هم ذهن خوانی. بک و برنز تحریف های مختلفی را در افکار خودآیند منفی شناسایی کرده اند.

فن: پیکان رو به پایین

برخی اوقات افکار منفی درست از آب در می آیند، فرض کنیم یک بیمار مرد چنین پیش‌بینی می‌کند که در یک مهمانی نادیده انگاشته شده یا دست رد به سینه اش می‌خورد. این فکر، پیشگویی آینده است ولی ممکن است درست و صحیح از آب دربیاید. پیدا کردن باورهای زیربنای ترس از این واقعه یا پیامد، به ضعیف کردن این باور کمک می‌کند. با این فن درمانگر به پرسش درباره ی آن فکر یا رخداد ادامه می‌دهد به این صورت که می پرسد: اگر این فکر درست باشد، بعدش چه اتفاقی می‌افتد؟ یا اگر این اتفاق بیافتد، از نظر شما چه معنایی دارد؟ ما به این فرآیند، روش پیکان رو به پایین می‌گوییم و تلاش می‌کنیم با این روش تا آنجا در افکار بیمار پایین برویم که به عمیق ترین باور برسیم. به این ترتیب، درمانگر افکار بیمار را در بالای صفحه می‌نویسد و سپس یک پیکان رو به پایین رسم می‌کند نوک این پیکان به سمت افکار یا رویدادهایی است که فکر اولیه متضمن آنهاست.

فن: ارزیابی احتمالات به صورت پیاپی

بیمار بعد از یاد گرفتن روش فوق با استفاده از روش پیکان رو به پایین که قبلاً شرح داده شد، می‌تواند احتمال وقوع هر رویداد در یک سلسله متوالی رویدادها را، به شرط این که رویداد قبل از آن واقعاً اتفاق بیافتد. تخمین بزند. ما نه تنها مایلیم با استفاده از پیکان رو به پایین بدانیم چه افکاری در ذهن بیمار به طور ضمنی وجود دارند، بلکه همچنین مایلیم تخمین شخصی بیمار از احتمال واقعیت یافتن این افکار را هم داشته باشیم. تخمین‌های شخصی بیماران از احتمال وقوع این کار معمولاً بسیار فراتر از انتظارات واقع بینانه ی مبتنی بر اطلاعات پایه به دست آمده از جمعیت عمومی هستند.

فن: حدس زدن فکر

همیشه برای بیمار میسر نیست که فکر منفی را شناسایی کند. برخی اوقات شدت هیجان آن چنان زیاد است که بیمار قادر نیست فکری که منجر به هیجان منفی شدید شده است را شناسایی کند. در چنین شرایطی بک توصیه می کند که درمانگر خود چندین فکر که می توانند همراه با چنین موقعیت و احساسی باشند را پیشنهاد کند و بیمار بگوید آیا این افکار مطابق با افکار و احساس ها وی هستند یا خیر. درمانگر باید مراقب باشد این کار به گونه ای انجام شود که بیمار چنین القا نشود که وی باورهای ناخودآگاهی دارد که فقط درمانگر می‌تواند آنها را شناسایی کند.

نیاز به مشاوره حضوری دارید ؟!

اگر نیاز به مشاوره حضوری دارید می توانید با شماره ۰۹۱۲۰۳۴۶۰۱۱ با پزشک و روانشناس متخصص ٬ دکتر حسین موسی زاده  مستقیما تماس حاصل فرمایید و با نحوه مشاوره ایشان آشنا شوید ٬ در صورت تمایل به رزرو وقت ملاقات با منشی دفتر مورد نظر واقع در تهران و یا کرج با شماره ۰۹۰۱۶۵۳۲۸۲۸ تماس حاصل فرمایید 

نیاز به مشاوره در منزل دارید ؟!

اگر ترجیح می دهید که  مشاوره در منزل شما صورت گیرد ٬ برای تعیین نوبت و هماهنگی می توانید با شماره ۰۹۱۲۰۳۴۶۰۱۱ تماس حاصل فرمایید

نیاز به مشاوره تلفنی یا مشاوره تصویری دارید ؟! 

 اگر ترجیح می دهید مشاوره بصورت آنلاین و تلفنی یا تصویری از طریق برنامه هایی نظیر Whatsapp , IMO , Skype و .. صورت گیرد ٬ برای تعیین نوبت و هماهنگی می توانید با شماره ۰۹۳۵۸۹۰۸۸۱۹ تماس حاصل فرمایید.