مراحل رشد ذهنی
ویژگی مهم مراحل رشد آن است که ساخت شناختی کودك درهریک از این مراحل با ساخت شناختی او در مراحل قبل
و بعد از آن از نظر کیفی و کمی متفاوت است توالی مراحل رشد نیز نامتغیر است به نظر پیاژه عامل زمان یکی از عوامـل اساسی رشد ذهنی و سایر جنبه های روانشناسی کودك است.
پیاژه رشد ذهنی کودك را از دوجنبه مورد بررسی قرار می دهد.
الف : روانی اجتماعی : تمام عوامل است که کودك از محیط بیرون دریافت می کند و بـه وطـور کلـی عوامـل خـانوادگی
آموزشگاهی و نظام پرورشی را شامل می شود.
ب : روان شناختی : منظور آن جنبه از رشد است که بطور کلی خودبخودی یعنی صرفاً درطی زمان رخ می دهد.
مرحله حسی حرکتی
1- مرحله حسی حرکتی از تولد تا دوسالگی تفکر نمادی : علت نامگذاری این مرحله کـه پـیش از زبـان آمـوزی اسـت و
کودك قادرنیست دنیای خارج را در ذهن خود درونی سازد تفکر حسی و حرکتی به رفتارهای غیرکلامی اشاره می کند.
بنابر تعبیر فلاول : شناخت کودك در این مرحله ناهشیار، ناخودآگاه و غیر نمادی است که می توان آنرا هوش عملی نـام نهاد.
مرحله فعایت بازتابی
1-1 مرحله فعایت بازتابی (ازتولد تا پایان یک ماهگی) دراین مرحله اکثراعمال نوزاد به صورت اعمـال جـذب انجـام مـی
پذیرد که عمدتاً در عمل مکیدن خلاصه می شود یادگیری دراین دوره به حوزه بازتاب های محـدود مـی شـود یعنـی تـاثیر تجارب بر مکانیسم های ارثی متمرکز است درطول این مرحله کودك می تواند نگاه خـود را براشـیاء متمرکـز سـازد ولـی هماهنگی بین چشم و دست وجود ندارد.
مرحله اولین واکنشهای درونی
2-1 مرحله اولین واکنشهای درونی از یک ماهگی تا چهار ماهگی : تمرکز طرح واره اعمال دوری. منظور این است کـه در این دوره کودك پس از انجام یک محل به صورت تصادفی به تکرار آن می پردازد علت نامگذاری این واکنشها به نخستین یا دوری این است که آنها بربدن کودك متمرکزند و سبب نامگذاری آنها به دوری این است که می توان آنهـا را برحسـب الگوی محرك پاسخ که درآن پاسخ نقش محرك را بازی می کند توصیف کرد. اولین واکنشهای دوری مستلزم تعادل بخشی از بدن یا بخش دیگري از آن اسـت ایـن عمـل منجـر بـه گسـترش دامنـه بازتابهای ارثی می شود. دراین مرحله نگاه کردن به یک شیء ودست دراز کردن به آن و همچنـین شـنیدن یـک صـدا و نگاه کردن به آن همزمان و هماهنگ می شوند ویژگی دیگر این مرحله ظهور رفتار تقلیدی درکـودك اسـت یعنـی او بـه تکرار رفتار خود می پردازد ولی نمی تواند رفتار دیگران را تقلید کند ضمناً در ایـن مرحلـه رفتـار انتظـاری مقـدماتی در کودك ظاهر می شود.
مرحله دومین واکنشهای دوری
3-1 مرحله دومین واکنشهای دوری (ازچهارتا هشت ماهگی) این واکنشهای دوری عادتهای حرکتی را تغییر می دهند نه
بازتابها را و ضمناً این واکنشها علاوه بربدن کودك محیط را شامل می شوند کمتر بـر بـدن کـودك متمرکزنـد و بیشـتر
متوجه محیط هستند در این مرحله کودك علاقه مند است که از راه تکرار اعمال خود تغییرات جـالبی را کـه در محـیط
است خارج از بدن او به تصادف ایجاد شده است حفظ نماید و نیز نشان دهنده این است که کودك عمداً به دسـتکاری و
ایجاد تغییر درمحیط می پردازد. همچنین در این مرحله کودك قادر می شود با دیدن بخش معمولی ازیک شـیء پنهـان شده آن شیء را تشخیص دهد اما اگر تمام شیء را از دید او پنهان کنیم دیگر به دنبال آن نخواهد گشت.
مرحله هماهنگی طرحواره های ثانوی
4-1 مرحله هماهنگی طرحواره های ثانوی : از هشت ماهگی تا دوازده ماهگی دراین مرحله طرحواره های کودك پیچیده می شود کودك می تواند مانعی را برطرف کند تا به شیء مورد نظر خود برسد یا ازطریق واسطه قرار دادن یک شیء به هدف مورد نظر خود دست یابد و در کودکان این مرحله رفتار انتظاري به خوبی پدیدار می گردد دراین دوره مفهوم بقاء شیء درکودك ایجاد می شود یعنی اگر شیء را از حوزه دید او پنهان کنیم هنوز برای او وجود دارد ولی شیء پنهان شده را در محل اول جستجو می کند.
مرحله سومین واکنشهای دوری
5-1 مرحله سومین واکنشهای دوری (از دوازده تا هیجده ماهگی) دراین مرحله مفهوم بقاء شیء در نزد کودك کامل می شود دراین مرحله کودك به عهد می کوشد تا نتایج جالبی تولیـد کند کودك از طریق سومین واکنشهای دوری در محیط به آزمایش می پردازد تا موقعیتی را کشف و بررسی نماید. فرق عمده سومین واکنشهای دوری با دومین واکنش های دوری آن است که در دومـین واکنشـهای دوری هـدف کـودك ازانجام اعمالش از طریق تکرار اعمال کلیشه ای تحقق می پـذیرد امـا در سـومین واکنشـهای دوری کـودك از راه کشـف رویداد به هدف مورد نظر خود می رسد دراین مرحله عمل انطباق به مراتب بیش از مراحـل قبـل اسـت در ایـن مرحلـه طرحواره ها بیشتر متوجه محیط بیرونی هستند و ترکیبی از الگوهای وسیله هدف را شامل می شوند.
مرحله ابداع وسائل جدید
6-1 مرحله ابداع وسائل جدید از طریق فعالیتهای ذهنی (ازهیجده تا بیست و چهارماهگی) کودك می تواند جنبه هـایی از محیط را به صورت تصورات ذهنی بازنمایی کند حل مسائل دراین مرحله از حالت کوشش و خطـا خـارج شـده اسـت بیشتر جنبه ذهنی پیدا می کند و در این مرحله اعمال درونی می شوندو مرحله نخستین تفکر کودك از این جا آغاز مـی گردد.
نیاز به مشاوره حضوری دارید ؟!
اگر نیاز به مشاوره حضوری دارید می توانید با شماره ۰۹۱۲۰۳۴۶۰۱۱ با پزشک و روانشناس متخصص ٬ دکتر حسین موسی زاده مستقیما تماس حاصل فرمایید و با نحوه مشاوره ایشان آشنا شوید ٬ در صورت تمایل به رزرو وقت ملاقات با منشی دفتر مورد نظر واقع در تهران و یا کرج با شماره ۰۹۰۱۶۵۳۲۸۲۸ تماس حاصل فرمایید
نیاز به مشاوره در منزل دارید ؟!
اگر ترجیح می دهید که مشاوره در منزل شما صورت گیرد ٬ برای تعیین نوبت و هماهنگی می توانید با شماره ۰۹۱۲۰۳۴۶۰۱۱ تماس حاصل فرمایید
نیاز به مشاوره تلفنی یا مشاوره تصویری دارید ؟!
اگر ترجیح می دهید مشاوره بصورت آنلاین و تلفنی یا تصویری از طریق برنامه هایی نظیر Whatsapp , IMO , Skype و .. صورت گیرد ٬ برای تعیین نوبت و هماهنگی می توانید با شماره ۰۹۳۵۸۹۰۸۸۱۹ تماس حاصل فرمایید.
