ملاکهای تشخیصی اختلال اسکیزوفرنی در DSM5:
معیار A:
وجود حداقل دو مورد از نشانه های زیر که هر یک برای مدت زمان قابل ملاحظه ای در مدت یک ماهه وجود دارند و اگر کمتر از یک ماه باشند با موفقیت درمان شده باشد.
حداقل یکی از این علایم باید بند ۱ یا ۲ یا ۳ باشد.
- هذیان ها
- توهمات
- گفتار آشفته مانند منحرف شدن کلام یا گسیختگی های مکرر در حرف زدن
- رفتار و حرکات کاملا آشفته یا کاتاتونیک
- وجود نشانه های منفی مانند کاهش ابراز هیجانی یا بی اراده بودن
معیار B:
برای مدت زمان زیادی بعد از شروع اختلال، عملکرد بیمار در یک یا چند زمینه عمده مانند کار، روابط بین فردی، یا مراقبت شخصی به مقدار زیادی کمتر از حد نرمال است که قبل از آغاز بیماری ایجاد شده است و اگر آغاز اختلال در کودکی یا نوجوانی بوده، در رسیدن به سطح عملکرد میان فردی، تحصیلی، یا شغلی مناسب ناتوان است.
معیار C:
علائم مداوم اختلال دست کم تا شش ماه ادامه دارند. این دوره شش ماهه باید دست کم شش ماه نشانه ها را در برداشته باشد و اگر کمتر از شش ماه باشد با موفقیت درمان شده باشد که ملاک A یعنی، نشانه های مرحله فعال را تامین کند و ممکن است دوره های مقدماتی یا باقیمانده نشانه ها را شامل شود.. در طول دوره های مقدماتی یا باقیمانده، نشانه های بیماری میتواند فقط با نشانه های منفی یا با دو یا تعداد بیشتری از نشانه های موجود در ملاک A به شکل ضعیف شده وجود داشته باشند مانند عقاید عجیب و غریب و تجارب ادراکی غیر عادی.
معیار D:
اختلال اسکیزوافکتیو و اختلال افسردگی یا دو قطبی با ویژگی های روان پریشی مطرح نباشند، و دوره های افسردگی یا مانیا همزمان با علایم مرحله فعال حادث نشده اند، یا اگر دوره های خلقی در طول نشانه های مرحله فعال روی داده اند، در بخش کمتری از کل مدت دوره های فعال و باقیمانده بیماری وجود داشته اند.
معیار E:
علایم به دلیل اثرات فیزیولوژیکی مواد مورد سوء مصرف مانند مواد مخدر، داروها یا بیماری جسمانی دیگر نباشند
معیار F:
اگر سابقه اختلال فراگیر رشدی یا اختلال ارتباطی با شروع در کودکی وجود داشته باشد، تشخیص همزمان اسکیزوفرنی فقط وقتی داده می شود که هذیان ها و توهم های واضح همراه با نشانه های مهم دیگر اسکیزوفرنی هم حداقل به مدت ۳۰ روز و یا کمتر اگر با موفقیت درمان شده باشد، دیده شوند.
مبتلایان به اسکیزوفرنی
مبتلایان به اسکیزوفرنی ممکن است عاطفه نامناسب مانند خنده در غیاب محرک مناسب خلق غمگین که میتواند افسردگی باشد اضطراب، یا خشم؛ اختلال خواب مانند خوابیدن در طول روز و بیدار ماندن در طول شب. بی علاقگی به خوردن یا تغدیه نامناسب را نشان دهند. مسخ شخصیت، مسخ واقعیت، و ناراحتی های جسمانی گاهی دیده میشوند و گاهی به سطح هذیانی میرسند. اختلالات اضطرابی و فوبی ها شایع هستند.
خطاهای که در اسکیزوفرنی شایع هستند
خطاهای شناختی در اسکیزوفرنی شایع هستند و ارتباط شدیدی با مشکلات شغلی و اختلال کارکردی دارند. این مشکلات گاهی اختلال را در حافظه بیانی، حافظه کوتاه مدت، کارکرد زبان، و کارکردهای اجرایی دیگر، کاهش سرعت پردازش را دربر دارند.. اختلال در پردازش حسی و توان بازداری، به علاوه نقصان هایی در توجه نیز یافت شده اند. برخی افراد مبتلا به اسکیزوفرنی مشکلاتی در روابط اجتماعی دارند از جمله کمبودهایی در توانایی پی بردن به مقاصد دیگران (نظریه ذهن)، و ممکن است به رویدادها یا محرک های نامربوط توجه کرده و بعد آنها را به صورت معنی دار تعبیر کنند، که شاید به ایجاد هذیان های توجیهی منجر شود.
اختلال خود بینش
ممکن است بیمار به اختلال خود بینش نداشته و از آن آگاه نباشد.. این فقدان بینش و ناآگاهی میتواند در کل دوره بیماری دیده شود. ناآگاه بودن از اختلال راهبرد کنارآمدن نبوده و نشانه خود بیماری اسکیزوفرنی است. این ناگاهی مانند نا آگاهی از نواقص عصبی روانی پس از ضربه مغزی است که عدم درک نقیصه نامیده میشود. ناآگاهی از بیماری مهمترین پیش بین اطاعت نکردن از درمان است و عود و تعداد بیشتر درمانهای نادرست، عملکردروانی-اجتماعی ضعیف تر، پرخاشگری، و روند بیماری نامناسبتر را پیش بینی می کند.
خشونت با بیماری اسکیزوفرنی
خشونت با بیماری اسکیزوفرنی ارتباط دارد ولی حمله بدون علت به دیگران یا خشم تصادفی شایع نیست. پرخاشگری در بیماران جوان و افرادی که سابقه خشونت، اطاعت نکردن از درمان، سوء مصرف مواد، و تکانشگری دارند، شایع است. اکثر مبتلایان به بیماری اسکیزوفرنی خشن نیستند و بیشتر از افراد عادی مورد آزار و اذیت قرار می گیرند.
تشخیص
فعلا برای تشخیص این بیماری آزمایش رادیولوژیکی، آزمایشگاهی یا روانسنجی وجود ندارد. بین گروه های افراد سالم و اشخاص مبتلا به بیماری اسکیزوفرنی ، تفاوت هایی در چند منطقه مغز دیده شده است. تفاوت هایی هم در ساختمان سلولی و آناتومی وجود دارد. آتروفی یعنی کاهش حجم مغز با بالا رفتن سن بیشتر از افراد عادی مشاهده شده است.
