آنچه در این مقاله می‌خوانید
چه موقع از رویکرد ذهنیت طرحواره استفاده می کنیم؟
چه موقع متخصص بالینی از رویکرد ذهنیت طرح واره ای به جای رویکرد ساده تر طرح واره استفاده می‌کند؟ تجارب بالینی ما نشان می‌دهد بیمارانی که عملکرد بهتری دارند، احتمالاً برای طرحواره درمانی استاندارد مناسب‌ترند.
راهبردهای رویکرد ذهنیت طرح واره ای
راهبردهای رویکرد ذهنیت طرح واره ای نیز برای بیمارانی مناسبند که دست به گریبان اختلالات شدیدتری هستند. برای بیمارانی که عملکرد متوسطی دارند از هر دو رویکرد استفاده می کنیم، یعنی طرحواره ها، سبک های مقابله ای و ذهنیت ها را آماج درمان قرار می دهیم. ممکن است وقتی که در روند درمان با مشکل مواجه شویم یا نتوانیم بر اجتناب و جبران افراطی بیمار در طرحواره های زیربنایی غلبه کنیم، از رویکرد ذهنت طرحواره ای استفاده کنیم. بیماران دچار اختلال وسواسی – اجباری یا خودشیفته که سخت درگیر اجتناب یا جبران افراطی هستند و انعطاف ناپذیرند، ممکن است نیازمند به کارگیری رویکرد ذهنیت طرح واره ای باشند. همچنین ممکن است برای بیمارانی که سخت دچار خود انتقادگری و خود تنبیه گری هستند از رویکرد ذهنیت طرح واره ای استفاده کنیم.
این بیماران معمولا صدای والدین ناکارآمد خود را درون سازی کرده‌اند، والدینی که بیمار را تنبیه کرده اند و او را به شدت مورد انتقاد قرار داده اند. متخصص بالینی و بیمار بر علیه ذهنیت والد ناکارآمد متحد می‌شوند. برچسب زدن یا نامگذاری ذهنیت به بیمار کمک می کند تا ذهنیت را برون سازی کند و به این طریق، احساس خود ناهمخوانی بیشتر با ذهنیت پیدا کند. ما ممکن است از رویکرد ذهنیت طرح واره ای در درمان بیمارانی استفاده کنیم که به ظاهر تعارض درونی غیرقابل حلی دارند. مثلا دو بخش از خویشتن آنها درباره یک تصمیم گیری سرنوشت ساز زندگی، مثل رها کردن یک رابطه طولانی، بلاتکلیف و سردرگم مانده است. هر بخش از خویشتن را می‌توان به عنوان یک ذهنیت نامگذاری کرد و سپس این ذهنیت ها با یکدیگر وارد مذاکره و گفتگو شوند.
ذهنیت طرح واره ای
نهایتاً این که معمولاً توصیه میکنیم رویکرد ذهنیت طرح واره ای را برای درمان بیمارانی به کار بگیریم که نوسان عاطفی زیادی دارند مثل بیماران دچار اختلال شخصیت مرزی که دایم بین خشم، خودتنبیه گری و بی احساسی در نوسان هستند.
ذهنیت طرح واره ای متداول
نیاز به مشاوره حضوری دارید ؟!
اگر نیاز به مشاوره حضوری دارید می توانید با شماره ۰۹۰۱۶۵۳۲۸۲۸ با پزشک و روانشناس متخصص ٬ دکتر حسین موسی زاده مستقیما تماس حاصل فرمایید و با نحوه مشاوره ایشان آشنا شوید ٬ در صورت تمایل به رزرو وقت ملاقات با منشی دفتر مورد نظر واقع در تهران و یا کرج با شماره ۰۹۰۱۶۵۳۲۸۲۸ تماس حاصل فرمایید
نیاز به مشاوره در منزل دارید ؟!
اگر ترجیح می دهید که مشاوره در منزل شما صورت گیرد ٬ برای تعیین نوبت و هماهنگی می توانید با شماره ۰۹۰۱۶۵۳۲۸۲۸ تماس حاصل فرمایید
نیاز به مشاوره تلفنی یا مشاوره تصویری دارید ؟!
اگر ترجیح می دهید مشاوره بصورت آنلاین و تلفنی یا تصویری از طریق برنامه هایی نظیر Whatsapp , IMO , Skype و .. صورت گیرد ٬ برای تعیین نوبت و هماهنگی می توانید با شماره ۰۹۰۱۶۵۳۲۸۲۸ تماس حاصل فرمایید.
همان طور که اشاره شد ما چهار ذهنیت مهم را شناخته ایم: ذهنیت کودکانه، ذهنیت های مقابله‌ای ناکارآمد، ذهنیت‌های والد ناکارآمد و ذهنیت بزرگسال سالم. هرکدام از این ذهنیت ها، طرحواره ها و سبک های مقابله ای خاصی دارند. ذهنیت های بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی و خودشیفته نسبتاً جدا از یکدیگر هستند و این بیماران در زمان در هر زمان تنها یک ذهنیت را تجربه می کنند. بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی به سرعت از یک ذهنیت به ذهنیت دیگر می‌روند. فعال شدن ذهنیت ها در سایر بیماران نظیر بیماران مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته، سرعت کمتری دارد و ذهنیت فعال شده مدت زمان بیشتری به حاکمیت خود ادامه می‌دهد. به عنوان مثال، بیمار مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته یک ماه تعطیل است، ممکن است کل این زمان را در ذهنیت خود آرام بخش بی تفاوت بگذارند. چنین ذهنیتی به دنبال برانگیختگی و نوجویی است. در مقابل یک بیمار مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته دیگر ممکن است در این تعطیلات به کار بپردازد یا بخشی از این زمان را در مهمانی و در ذهنیت جاه‌طلب بگذراند. با این حال برخی از بیماران مثل افراد مبتلا به اختلال شخصیت وسواسی – اجباری در یک ذهنیت گیر می‌کنند و تقریباً هیچ نوسانی نشان نمی دهند. چنین بیمارانی بدون توجه به مکان، زمان و شرایط، تقریباً همیشه به یک سبک و سیاق عمل می‌کنند. خویشتن دار، انعطاف ناپذیر و کمال گرا. وقتی که نمی توانیم یک ذهنیت را بشناسیم بایستی به جابه جا شدن ذهنیت ها دقت کنیم. ذهنیت ها می توانند دائم عوض شوند یا اینکه نسبتاً ثابت بمانند. هرگونه افراطی در ذهنیت ها به مشکلات جدی و اساسی برای بیمار منجر می‌شود.
